De ouderavond

In de tweede week van januari wordt de tweede ouderavond van het schooljaar georganiseerd. Natasha heeft de eerste in begin september bijgewoond, dat was voor haar voldoende. 'Ga jij maar', voegt ze me toe, 'ik loop me toch alleen maar te ergeren'. Een exclusief ooggetuige verslag:

Om 18.00 uur begint de ouderavond. De klas is al vol als ik binnentreed, ik neem, zoals het hoort, plaats op het stoeltje van mijn eigen kind, op de voorste rij tegen de lessenaar. Ik kijk wat om me heen en begroet wat bekenden. Niet al te veel, want de dagploeg (het voetvolk) wijkt sterk af van de aanwezigen van de ouderavond. De opa's en oma's hebben huisarrest. Enkele minuten later komt Tamara Vasilevna, de lerares van klas 1 B, binnen. Ze trapt af met de opmerking dat de criteria voor de cijfers bekend zijn en als iemand daar enige vraagtekens bij heeft dat hij of zij het programma kan opvragen bij het secretariaat. Deze discussie lijkt me gesloten.

Daarna begint ze met een lang betoog over gymnasium nummer 526. Vorig jaar is de school uitgeroepen tot beste school van Sint Petersburg, dit jaar is de school genomineerd voor de titel beste school van Rusland. Vanaf februari zullen de leden van het organiserende comité van tijd tot tijd de school bezoeken. De lerares stelt voor dat, naast de dagelijkse schoonmaakbeurt van de werkster, enkele ouders één keer per maand het lokaal grondig schoonmaken. Het blijft akelig stil in het lokaal.

De school heeft het zwaarste lesprogramma van de stad. Als voorbeeld geeft zij de norm voor leessnelheid. Op een gewone school is dat dertig woorden per minuut, op de onze school veertig woorden per minuut, in de derde klas moet de snelheid tot honderdtwintig woorden per minuut zijn opgelopen. Even vlug als nieuwslezer van het journaal, merkt zij trots op.

leesnorm

	de normale school	gymnasium
1e klas	30 woorden	40 woorden
3e klas	90 woorden	120 woorden

26 Januari zal de juf van de derde klas de kinderen testen. De leessnelheid van de kinderen wordt dan geklokt, aan het einde van het schooljaar. Dit heet technisch lezen. Afgezien van het vlug lezen moeten de kinderen ook een antwoord te kunnen geven op vragen over de tekst. Begrijpend lezen dus. Het is dan ook zaak dat de kinderen elke dag, nadat ze hun huiswerk afgerond hebben, lezen, ook in de vakantie. Verder is het van belang dat de ouders de kinderen controleren en aan het werk zetten. Ik begin het een beetje warm te krijgen, de afgelopen wintervakantie heeft Kolja twee keer vrijwillig een boek beetgepakt en er een beetje doorheen gebladerd. Het volgende voorbeeld betreft 'Boekvar' het 'leer lezen'-boek dat in december reeds is doorgeworsteld, de normale school doet hier 8 maanden mee, het hele jaar dus.

Waarom gaat het allemaal in zo'n rap temp tempo op deze school? Vanaf volgend jaar bestrijkt de Russische school elf jaren, dit is de laatste lichting tien klassen. De lagere school duurt drie jaar, de middelbare zeven. De lagere school wordt met een jaar uitgebreid. Het programma van vier jaar wordt nu dus in drie jaar uitgevoerd. Aan het einde van de derde klas doen de kinderen examen, waarna beslist wordt of ze naar de middelbare school mogen. Daar beginnen ze in de vijfde klas, want er is al vast doorgenummerd, zo lopen er straks aardig wat kinderen rond die een klas overgeslagen hebben. Ik heb niet het gevoel dat ik hier iets van begrijp.

Het is inmiddels aardig heet geworden in het lokaal en ik vecht tegen een zeer opdringerige slaap, ik heb een verschrikkelijke moeite om mijn branderige ogen open te houden. De lerares kijkt me voortdurend aan, alsof ze wil zeggen: 'ik heb je wel in de gaten'. De enige manier om in deze sauna niet in te dutten is zoveel mogelijk op te schrijven. De inleiding van de uitleg over het poëzieconcours heb ik echter al gemist. Ik vang op dat het de bedoeling is dat de kinderen een gedicht uit hun hoofd leren en dat in de klas voordragen. Dit moet wel een echt gedicht zijn van bijvoorbeeld Poesjkin of Boebin, geen rijmpje van de kleuterschool opdreunen, merkt de juf schamper op. Verder moeten kinderen niet bij haar aankomen met de smoes dat ze thuis geen gedicht hebben kunnen vinden, overal in de stad zijn goede bibliotheken. De vijf besten van de klas gaan naar de tweede ronde, daarin ontmoeten ze de top van klas 1 A. Ik begin me af te vragen of ieder kind in de eerste ronde mee moet doen en of ik deze vraag nu kan stellen of moet wachten tot deze monoloog, die al een minuut of vijftig duurt, afgelopen is, met als gevolg dat ik steeds meer de draad kwijtraak.

Als ik weer een beetje wakker ben geworden is de juf bij de vakantietips aangeland. Het geheim zit hem in de regelmaat en de opbouw, je begint met twee regels per dag en geleidelijk verhoog je dat tot drie bladzijden. Anja, een klasgenootje van Kolja, heeft zo afgelopen week maar liefst veertig pagina's verslonden. De oeh's en ah's zijn niet van de lucht. Rita, één van de aanwezige ouders, heeft een lijstje met kinderliteratuur voor de geïnteresseerde. Wie is Rita nu weer vraag ik me onbeholpen af.

De ouders dienen erop te letten dat de kinderen de fouten, die met rood zijn aangekrast door de docente verbeteren (opnieuw schrijven). Dit komt boven op het gewone huiswerk. Net als de opdracht om vanaf nu elke dag drie woorden in het woordenboek op te zoeken en alle betekenissen in een schrift te schrijven. Ik ben nu helemaal het spoor bijster, want later blijkt dat de kinderen niet lukraak begrippen uit een woordenboek moeten overpennen, op een pagina achter in het taalboek bevindt zich een lijstje woorden met afwijkende spellingsregels.

Tot slot besteedt ze nog aandacht aan de festiviteiten van de komende periode, zoals het optreden van het schoolkoor, de herdenking van de blokkade van Leningrad en het pannenkoekenfeest. En dan boort ze echt het aller allerlaatste onderwerp aan: het veertig jarig bestaan van het gymnasium in september. Sponsors en vrijwilligers voor de renovatie van de klassen worden verzocht zich te melden. De lerares is na het anderhalfuur durend monoloog schor geworden. Heeft er nog iemand iets te vragen?