De Finse Connectie

Van tijd tot tijd doe ik inkopen in een Russisch warenhuis in een hofje pal achter de Moskovski Prospekt. Het driehoge gebouw is één van de zeldzame overblijfselen van de Sovjet-Unie. Overal worden panden gerenoveerd of afgebroken, om plaats te maken voor meer eigentijdse bebouwing, aan de stadsranden verschijnen hypermarken waar je alles, op liefde na, kunt kopen.

Het lijkt afgesproken werk, maar dit bouwwerk wordt in alle opwinding overgeslagen, het is al een museumstuk voordat iemand er erg in heeft. De versleten tegelvloer wordt niet aangepakt, de tochtende etage ruit wordt niet door dubbel glas vervangen, zelfs de centrale kassa functioneert nog. Tot een jaar of 15 geleden was het gebruikelijk in Rusland dat je inkopen bij de kassa, die op een verhoging in het midden van de zaak geposteerd was, afrekende. Je ging eerst langs de balies en liet afwegen of wegzetten wat je nodig had. De bedragen onthield je of krabbelde je op een papiertje. Vervolgens ging je in de rij staan om af te rekenen, met de bonnetjes haalde je de producten bij de diverse verkooppunten op. In het geval je brood, kaas, vis, vlees, groenten en koekjes nodig had was je een aardige tijd zoet.

Met de introductie van de supermarkten naar westers model verdween de immer narrige kassadame van haar troon. Hier zit de laatste der caissières, in tegenstelling tot haar voorgangers is ze meestal redelijk geluimd, ze wordt pas opstandig als je een 1000 roebel biljet te voorschijn haalt. Ze heeft het niet meer zo druk als voorheen, omdat je tegenwoordig bij de helft van de balies gewoon kunt betalen.

Een van de standjes verkoopt alleen producten uit Finland. Twee keer per week rijden de nijvere dames naar het buurland om afwasmiddel, koffie, thee, cacao, chocola, t-shirts, pyjama’s, handdoeken en allerlei andere handige dingen te kopen. Ze boeken er veel succes mee, geen wonder want met de Fairy (1) uit Suomi krijg je de vaat een stuk schoner dan met de Russische variant.

Vorige week had Natasha een briljante inval: ze vroeg een verkoopster of ze geen drop, zwarte snoepjes met een vieze anijssmaak, mee kon nemen uit Finland. Ik kon me niet voorstellen dat ze zich voor zoiets futiels zouden inspannen. Het bleek evenwel geen enkel probleem te zijn, een week later nam ik mijn eerste pakje zwart goud à 60 roebel in ontvangst. Ik wilde direct de verpakking openscheuren, maar besloot dat ik wel even kon wachten totdat ik thuisgekomen was. Onderweg waande ik me in een benevelde toestand: na 7 jaar heb ik drop gekocht in Petersburg.

(1) Fairy is een afwasmiddel dat zowel in Finland als in Rusland te koop is.