De eeuwige maandag student

Nadat ik in 1993 eindelijk mijn bul had gehaald, dacht ik dat ik nooit meer een studieboek in zou kijken. Ik was netjes binnen de termijn van zes jaar afgestudeerd (5 jaar en 11 maanden). Door omstandigheden moest ik op gezette tijden toch mijn neus weer in de boeken stoppen. Als historicus kon ik namelijk geen baan vinden en al snel stortte ik me op een postdoc vervoermanagement. Hiermee kon ik wel aan de slag, maar bij de gemeente was het gebruikelijk om allerlei cursussen en seminars te volgen. In de gemeentejaren had ik een verontrustende droom die regelmatig terugkeerde: Ik werd door een secretaresse van de universiteit gebeld. Ze vertelde me dat de examencommissie een foutje had gemaakt. Ik bleek nog een tentamen af te moeten leggen. Vooralsnog was mijn bul ongeldig verklaard. Heel vervelend allemaal natuurlijk. Het geluk lachte me echter toe vervolgde ze, want ik kon de volgende dag reeds mijn examen afleggen. Verbouwereerd merkte ik op dat ik me onmogelijk in een dag kon voorbereiden. Ik had de syllabi niet en zelfs als ik ze in bezit had, dan nog kon ik nooit in een etmaal 1000 pagina’s door worstelen. Hoe het afloopt weet ik niet, want na het telefoongesprek ontwaak ik immer uit mijn slaap.

Eenmaal in Rusland dacht ik voor altijd van educatie verschoond te blijven, ‘s nachts werd ik niet langer lastig gevallen door de openstaande test. Toch bleek ik me vergist te hebben. Aan het begin van het nieuwe schooljaar sommeerde de nieuwe directeur me mijn ‘accetatia’ te halen. Deze bul verschaft het recht om op alle Russische scholen les te mogen geven. Volgens de wet hoor je dit papiertje, indien je op school doceert, binnen twee jaar te halen. Ik kon dit tamelijk dringende verzoek uiteraard niet negatief beantwoorden.

Na enig speurwerk vond ik de juiste opleiding. De versnelde cursus neemt zes maanden in beslag en bestaat uit 3 examens, deels in het Engels en deels in het Russisch. Een groot gedeelte van de studie geschiedt online via de internet site van Appo, het opleidinginstituut. Eens per week worden er hoorcolleges gegeven, Aldus ben ik sinds een week of zes weer student. Iedere maandagmiddag haast ik me, als het zesde lesuur afgelopen is, naar huis, drink een kop koffie, eet een boterham en vertrek vervolgens naar Appo. Het instituut is gehuisvest in een imposant vijf etages tellend gebouw, dat zich op steenworp afstand van metro Vladimirskaja bevindt.

Onze klas bestaat uit slechts vier leerlingen en zoals gebruikelijk ben ik de enige man. Het onderwijzend personeel bestaat in Rusland voor 99% uit vrouwen. De colleges worden beurtelings in het Engels en in het Russisch gegeven. Vooral de Russisch gesproken ‘onderwijs methodologie’ baart me zorgen. Vlijtig neem ik alles van het whiteboard over: communicatief onderwijs, de nieuwe normen van de staat ten aanzien van educatie, de federale en stedelijke uitwerking in meer concretere plannen. Tevens bevat mijn schrift een almaar uitdijende Russisch - Engelse woordenlijst met begrippen als opleiding, vaardigheden, implementatie etc. Sommige termen kan ik in het Nederlands al nauwelijks bevatten. Desondanks is mijn aanvankelijke scepsis (zou ik het nog wel kunnen, studeren?) verdwenen. Het is aantrekkelijk om elke maandag weer student te zijn. Klagen over het vele huiswerk, proberen om niet in slaap te vallen tijdens de les en in de pauze gauw naar de koffieautomaat.