In de zomer hebben we bij het riviertje in het datsjadorp een artsenechtpaar leren kennen. Ze blijken ook in het Moskovski rayon te wonen. 's Zomers huren ze een datsja aan de gemeenschappelijke weg. Terwijl zoontje Glep en Kolja in de tuin ravotten, vertelt Igor mij over de slechte gezondheidstoestand van de Russen. Te veel drank, te weinig sport en een verkeerd dieet.
Ik vertel hem over 'Joris driepinter, drie glazen melk per dag', de schoolmelk en de schijf van vijf. De eerste schijf: boter en kaas, melkproducten vult Igor aan. Vlees/vis, groenten en fruit, wat was die laatste schijf ook weer, misschien peulvruchten? Maar Igor heeft al genoeg gehoord, een de door de staat gestimuleerde gezondheidscultuur noemt hij het prijzend. Maar gezond voedsel is in Rusland natuurlijk een geldkwestie, groenten, fruit en sap zijn 's winters voor de meeste mensen nauwelijks te betalen.
Natasha vraagt tussendoor aan Igor of onze Kolja wel helemaal normaal is, aangezien hij gisteren op anderhalve meter afstand van het toiletgebouwtje in tuin heeft zitten kakken. Ik had daarop met enig omhaal mijn eigen prestaties op dat gebied uiteengezet. Hetgeen voor Natasha voldoende was om te concluderen dat hij deze afwijking van mij geërfd heeft. Gelukkig doet Igor het als een onschuldig experiment af.
Igor beaamt dat geld een grote rol speelt in de gezondheid, maar stelt hij, 'dat is slechts een deel van het probleem, mensen doen hier weinig aan sport. Er zitten maar heel weinig kinderen zitten op een sportclub, behalve de verplichte gymnastieklessen op school doen ze niets'. Ik denk er een moment over na en inderdaad: de paar scholieren die ik ken, doen niets aan sport. Ik vertel hem dat ik op de lagere school op voetbal en judo zat, dat was niets bijzonders, al mijn vriendjes zaten op een sportclub.
Volwassenen doen al helemaal niet aan sport gaat het verder. 'En al die Olympische kampioenen dan?', werp ik tegen. 'Dat is iets heel anders, de professionele sport is goed ontwikkeld maar de recreatieve beoefening niet'. De staat stimuleert de gezondheid niet, zo ontbreekt reclameregelgeving, waardoor de helft van de reclame op televisie uit biercommercials bestaat. 'Maar wat is dan gezond leven in Rusland?' vraag ik. 'Buiten de stad tuinieren in de datsja, vissen en paddestoelen zoeken', luidt het antwoord.
Op een dag in oktober vraagt de juf aan mij, als ik Kolja ophaal, of ik naar de opening van het buurtstadion ga. Een bemiddelde politicus heeft besloten om vlak voor de verkiezingen iets voor de kinderen van het micro rayon Pulkovskoje te doen. Enkele weken terug is een groot stuk 'waisteland' aangepakt. In korte tijd zijn een basketball-, volleyball- en voetbalveld met tribune, ijshockeybaan en een speeltuin uit het niets herrezen. Iedereen kan er gratis gebruik van maken. De achtergrond laat mij koud, hier heeft de jeugd tenminste iets aan.
Een andere beproefde methode om stemmen te vergaren is het zogenaamde gezondspakket voor gepensioneerden. Geneesmiddelen vallen hier niet onder de ziektekostenverzekering, dus is het een welkome aanvulling voor oudere mensen. Op 9 december vinden de verkiezingen van de Doema van Petersburg (te vergelijken met gemeenteraadverkiezingen) plaats. Het toeval wil dat ik getuige ben van de telefonische benadering van de gegadigden. De verantwoordelijke dame is ziek, Natasha's moeder heeft daarom deze taak op zich genomen. Het is hier nog de gewoonste zaak van de wereld om iets doen zonder daarvoor betaald te krijgen.
De woensdag voor de verkiezingen belt ze de lijst gepensioneerden af met de mededeling dat ze hun pakketje de volgende dag om 16.00 uur in het buurthuis kunnen afhalen.
In het pakketje zit een briefje van de aanbiedende politieke partij. De inhoud is mager: drie potjes met geneeskrachtige drankjes en vitaminen. Vroeger, voor de perestroika, was het gebruikelijk om tijdens verkiezingsdag in het stemlokaal bier in flesjes en lekkere broodjes te verkopen. Er was namelijk altijd een tekort aan bier in flesjes. Zo hoopte de partij meer stemmers te lokken. Het gaat nu in ieder geval de goede kant op, dacht ik. Echter navraag bij het personeel van de buurtapotheek leert dat het beter is om de verkiezingsmedicijnen niet in te nemen. 'Het is tegenwoordig heel gemakkelijk om een licentie voor de productie van medicijnen te krijgen, deze zijn niet eens behoorlijk uitgetest op dieren'. Wel is het een aardige manier om van de zwevende kiezers af te komen. Natasha's moeder is niet gaan stemmen, het was zondag veel te glad buiten.