Samenhorigheid

Achter in de tuin staan twee vijfentwintig meter hoge berken. Een is helemaal scheef gegroeid; een flinke storm en hij valt boven op de banja (droge sauna) van de noorderburen. Beide bomen houden veel zon tegen en bovendien is onze houtvoorraad bijna op. Reden genoeg om ze om te laten zagen. Hoe vind je iemand die dit karwei wil klaren? Onlangs waren er twee zagers bij Andrej op bezoek, ze hadden drie bomen omgezaagd en zouden de volgende dag terugkomen om er nog vier om te zagen. We hebben ze nooit meer gezien.

Aan de overkant van de weg wordt een datsja afgebouwd. De vorige eigenaar heeft een jaar geleden een skelet laten bouwen. Daarna was zijn geld blijkbaar op, want er zitten geen vloeren, binnenmuren of ramen in. De nieuwe eigenaar pakt het voortvarender aan, een dag na de verkoop, wordt er een portocabin neergezet. Vrachtwagens met boomstammen, grind, stenen, ramen, dakbedekking en andere bouwmaterialen rijden af en aan. Een Russisch en een Moldavisch team moeten in drie maanden het huis afbouwen.

De volgende dag komt een van de jongens van de overkant water bij ons halen. Terloops informeert hij of we soms wat karweitjes hebben. Ik ben verbaasd, ze zijn er nauwelijks gearriveerd. Dat is heel normaal legt Natasha me uit. De teams worden pas na de oplevering betaald, links en rechts verdienen ze wat bij voor bier en sjasliek. We nemen ze mee en tonen de berken. 300 roebel per boom komen we overeen, voor 100 roebel extra zagen ze de stam in delen van 40 centimeter. We rekenen het nog eens na: een vrachtauto met 5 m3 hout kost 1500 roebel en het omzagen van (inmiddels hebben we ook een dennenboom genomineerd) drie bomen, circa 8 m3 hout, kost 1000 roebel. Hij keert terug om een paar collega's en de kettingzaag te halen.

Na enige tijd ga ik eens kijken wat er gebeurt. Een blonde jongen is zo hoog mogelijk in de boom geklommen, hij heeft een touw om de bast geknoopt en is bezig de hoogste takken af te zagen. Als de dikste takken eraf zijn, zaagt hij een stuk van circa drie meter van de stam af. Je moet het maar durven op twintig meter hoogte met een kettingzaag. De andere twee leiden met het touw de afgezaagde stam de juiste richting uit. Een tak valt in de appelboom van een bejaarde buurvrouw, die hevig verontwaardigd haar beklag komt doen.

Na een uurtje is de eerste berkenboom volledig omgezaagd. De tweede geeft grotere problemen, omdat het niet mogelijk is het touw hoger dan vijf meter van de grond vast te maken. Daarbij lijkt het erop dat die het op de tuin van de achterburen, met wie we sinds een half uur bepaald geen goede relatie onderhouden, gemunt heeft. We binden het touw aan een andere boom, zodat hij voorlopig op zijn plek blijft. De blonde zager krijgt allerlei aanwijzingen van beneden: stoppen, gewoon doorzagen, op een andere plek zagen. Gelukkig trekt hij zich niets van de aanwijzingen aan. De boom moet de juiste kant opgetrokken worden vindt hij.

Inmiddels heeft buurman Igor zich ook aangesloten bij de grondtroepen. Met zijn vijven we aan het strak gespannen touw, er gebeurt helemaal niets. Een van de jongens haalt de rest van het Russische team erbij, wederom geen resultaat. Het vier koppige Moldavische team wordt opgetrommeld. Met z'n elven hangen we nu aan het touw. De meest heldhaftige bevinden zich op tien meter van de stam, als hij nu omvalt worden ze de grond in geboord. Ik voel het touw door mijn handschoenen heen schuren en zie hijgende en zwetende mensen om mij heen. Wij met zijn allen tegen de berk. De stam begint lichtjes te kraken en onze kant op te hellen. Even komt hij tot stilstand, we trekken nog een keer uit alle macht. Op een nooit gegeven commando laten we het touw vieren en maken ons uit de voeten. Angstzweet, euforische kreten, enkelen springen weg als wilde dieren. De boom valt, kraakt en passant drie pruimenbomen en een dennenboom, en komt met een geweldige dreun neer. De takken en bladeren ritselen nog even na, vervolgens treedt een volledige stilte in. We staren vol ontzag naar de kolos. Na enkele ogenblikken herinnert eenieder zich zichzelf weer en vervaagt het gevoel van samenhorigheid.