Je eigen geestelijk faillissement bewerkstelligen is niet moeilijk,heb ik door de jaren heen ervaren. Er is altijd wel een reden te verzinnen om ongelukkig met jezelf te zijn: de onzekere toekomst en een onverwerkt verleden samenkomend in een uitzichtloos heden. Het heeft weinig zin om je prestaties en je mogelijkheden naast elkaar te leggen, want je komt immer tot dezelfde conclusie: je haalt er niet uit wat er inzit. En dan ook nog al die feestdagen in het vooruitzicht: kerst, oud en nieuw, in januari Russische kerst en oud nieuw jaar, ik word er zo droevig van.
Het verstandigste is dan ook je negatieve stemming te negeren en te bedenken dat je geluk gehad hebt, het had tenslotte ook allemaal veel slechter kunnen uitpakken, of wat moderne peptalk uit de kast te halen: het wordt pas interessant zodra er moeilijkheden te overwinnen zijn.
Helaas lukt deze zelfhulp niet altijd. De laatste paar dagen voel ik dat geleidelijk een neerslachtige stemming over mij heen komt. Soms weet ik deze weg te redeneren, op andere momenten sluipt hij pijnlijk naderbij. Daarbij valt het mij op dat de fantasie steeds vaker de werkelijkheid opzij zet.
Op een goede dag zal mijn sombere stemming abrupt verdwijnen. Laat het de stand van de maan zijn, de grijze lucht, de neerslag, de smeltende sneeuw en het gebrek aan zonlicht. Enkele dagen later hoor ik van Dima dat de luchtdruk al twee weken 750 in plaats van 762 millimeter kwik is. Dit veroorzaakt allerlei klachten, uiteenlopend van hoofdpijn tot neerslachtigheid.