Cursus vodka drinken in twee delen

A. Het Leren

Zuipen is een onderwerp dat in verband met Rusland niet mag ontbreken. Waar onze associatie van Rusland met drank vandaan komt is mij niet geheel duidelijk. Ik zou niet weten of de hoeveelheid alcohol die per persoon in Rusland genoten wordt hoger ligt dan in Nederland. Ik ken erg weinig mensen die veel drinken, de meeste drinken zelfs nooit. Misschien is het verschil wel dat de dezelfde hoeveelheid door een geringer aantal personen wordt genuttigd. Als er gedronken wordt betreft het een feestdag, verjaardag, of als iemand langs komt, die je heel lang niet gezien hebt. Wel zie ik elke dag dronken mensen op straat, maar die kom je in Nederland ook tegen. Daarbij komt dat de gemiddelde buurtkroeg in Nederland vol zit met stille drinkers. In Rusland is te duur, cafés en restaurant zijn voor het selecte groepje buitenlanders en nieuwe Russen.

In Nederland kom je er mee weg om terloops een gezinspak chips op tafel te werpen en je weet waar de koelkast staat te roepen. Dit is 'not done' in Rusland, drinken en eten doe je met vrienden en kan niet zonder een toast uit te brengen. Dima de broer van Natasha werpt zich op als mijn leermeester. Het november 1992 en ik ben voor het eerst in Rusland. Hij schenkt twee limonadeglazen vol, borrelglaasjes zijn taboe. Daarna toont hij het ritueel: eerst goed uitademen, dan in een keer de gehele inhoud met een krachtig armgebaar in je keelgat deponeren. Een stukje roggebrood voor je neus houden, diep inademen, de vodka doorslikken en tot slot eet je het sneetje roggebrood op.

Ik volg zijn voorbeeld, hetzij dat ik het brood door een zoute augurk heb vervangen. Wonderwel lukt het me om het glas in een teug weg te werken. Terwijl ik complimenten in ontvangst neem, stijg ik langzaam op. Het bloed stroomt naar mijn hoofd en ik word gemoedelijk warm van binnen. Het is een geheel nieuwe ervaring ik ben binnen vijf seconden van broodnuchter ladderzat geworden. Dima geeft mij een boterham met sjoemga, het proeft naar goede zalm. Voor ik mijn mond leeg heb staat er al een bordje ingemaakte paddestoelen met gekookte aardappelen te wachten. Paddestoelen, misschien zijn ze wel giftig, maar mijn gedachten drogen uit in een vrolijke onverschilligheid. Rustig zweef ik door de keuken. Gedurende de avond wordt het ritueel nog enkele keren herhaald. Mijn piloot gaat steeds sneller vliegen. Ik trek me even terug uit de gezellige keuken en ik loop de slaapkamer in. Met mijn kleren aan ga ik op bed liggen.

Peet zat weer naast mij in het vliegtuig te klagen over suizende oren, we zijn op weg naar Portugal voor een 'schaken, zwembad, bier en gebakken eieren' vakantie. Er is voortdurend turbulentie. 'We gaan eraan ik voel het', schreeuwt hij, 'Reintje hoor je me, we komen nooit aan in Faro!'. 'Hou toch je kop dicht man, door jou krijg ik ook nog last van vliegangst'. 'Klooootzak' fluistert hij nog met de typische Berkelse dubbele dubbele O en valt weer in slaap.

De volgende middag word ik wakker, ik heb geen hoofdpijn maar wel een rottig gevoel in mijn maag. Natasha vertelt me dat mijn verdwijning voor de nodige opschudding heeft gezorgd. Toen ik na enige tijd niet meer op kwam dagen, waren ze mij gaan zoeken. Ze konden mij nergens vinden en dachten dat ik naar buiten was gegaan om een luchtje te scheppen en ergens in slaapgevallen was. Het was min twintig graden buiten. Plotseling hoorden ze een luid gesnurk uit het toilet komen, het heeft een half uur geduurd voordat ze mij ontzet hadden.

B. Het uitdragen

Ik heb na mijn eerste ervaring nooit meer een serieuze aanvaring met vodka gehad. Op feestjes nam ik een glaasje of weigerde botweg. Ik antwoordde, conform de waarheid, dat ik niet goed tegen sterke drank kan.

Ger, Hans en ik houden mijn afscheidsfeestje op 30 juli 2001. We zitten in de tuin van Hans en het is een heerlijke zomeravond. Eigenlijk ga ik 15 augustus pas naar Rusland, maar Ger is dan al op vakantie. Om van het gezanik van Ger af te zijn -hij wil perse afscheid in russische stijl nemen- heb ik een fles Moskovskaya en verse augurken meegenomen. Ik snij de augurken in vieren en strooi er wat zout op. Geheel volgens de regels toon ik de kunst van het vodka drinken. Ik heb twee voortreffelijke leerlingen. Als de fles leeg is haalt Hans een fles vodka uit zijn drankkast.

Als Joke, de vrouw van Hans, thuiskomt is er geen land meer met ons te bezeilen. Joke blijkbaar goed op de hoogte, informeert wat we gegeten hebben, niets eigenlijk behalve een paar augurken dan. Zij laat acuut Pizzaservice aanrukken. Betreurenswaardig genoeg, valt de vegetarische pizza bij Hans verkeerd en Joke voert hem af. Ger en ik gaan naar huis. Ger stapt op zijn fiets en rijdt slingerend de verkeerde kant op.

Om tien voor zeven gaat de wekker. Met moeite sta ik op en ga naar kantoor. Tot groot vermaak van mijn collega's ben ik nog halfdronken. Om een uur of tien krijg ik het te kwaad. Ik leg mijn voeten op tafel, en rij mijn stoel naar achteren, tot ik een comfortabele horizontale houding heb gevonden, en val in slaap. Om half twaalf word ik wakker en ik voel me redelijk fris. 'Dat er niemand binnen is gekomen of gebeld heeft in al die tijd', zeg ik tegen mijn kamergenoot Bart. Later blijkt dat hij onze telefoons had doorgeschakeld en een emailtje had rondgestuurd met de mededeling 'niet storen Reinier slaapt zijn roes uit'. Wat een lieve jongen. Joke heeft een dag verlof voor Hans opgenomen en Ger is onderweg naar huis drie keer van zijn fiets gevallen en revalideert inmiddels aan het strand van een Spaanse badplaats.